Data aktualizacji: 25-01-2022 Dom i Ogród

Wielkanoc - Poznaj Tradycje i Zwyczaje na Święta Wielkanocne

Wielkanoc jest najważniejszym świętem chrześcijańskim. Same Święta Wielkocne są bardzo uroczyste - wiążą się także z wieloma tradycjami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Zastanawiasz się skąd tak naprawdę wzięła się Wielkanoc? Sprawdź, jakie są najważniejsze symbole wielkanocne, dowiedz się co włożyć do koszyczka i co przygotować na wielkanocne śniadanie.

Wielkanoc - krótka historia święta

Święta Wielkanocne są najważniejszym wydarzeniem w kalendarzu chrześcijańskim. Ich historia wiąże się bezpośrednio z życiem Jezusa Chrystusa na jego ostatniej drodze. Właśnie dlatego najważniejsze dni Wielkanocy poprzedzone są tak zwanym Wielkim Tygodniem:

Wielki Czwartek - pamiątka Ostatniej Wieczerzy,
Wielki Piątek - śmierć na krzyżu,
Wielka Sobota - czuwanie nad grobem,
Wielka Niedziela - zmartwychwstanie.

Patrząc z tej perspektywy można wyjaśnić również samą nazwę “Wielkanoc”. Z jednej strony wiąże się one ze wspomnianym Wielkim Tygodniem, z drugiej natomiast jest nawiązaniem do Wielkiej Nocy, kiedy nastąpiło wspomniane zmartwychwstanie.

Okazuje się natomiast, że Święta Wielkanocne mają pewien związek także z wierzeniami pogańskimi. Angielski odpowiednik nazwy, czyli Easter, a także niemiecki Ostern wiążą się z boginią płodności Ēostre, na której cześć także obchodzone były święta - kiedy nadchodziła wiosna. Ważną rolę w przejęciu obrzędu Wielkanocy przez chrześcijaństwo było także uwzględnienie ważnych dla ówczesnego społeczeństwa symboli wielkanocnych, którymi były kurczak i zając. Pierwszy z nich symbolizował nowe życie, drugi natomiast nawiązywał do płodności.

Jak wyglądają Święta Wielkanocne według różnych wierzeń?

Wielkanoc uznawana jest zarówno przez Kościół rzymskokatolicki, jak i Kościoły wschodnie, protestanckie czy prawosławie. Nieco inaczej wyglądają natomiast same obrządki - chociaż są one bardzo podobne.

W kościele katolickim Wielkanoc poprzedza okres czterdziestodniowego Wielkiego Postu, podczas którego wiele osób ustanawia sobie pewne postanowienie np. wstrzemięźliwość od jedzenia słodyczy, picia alkoholu czy zabaw. Obchody Triduum Paschalnego rozpoczynają się od czwartku i kończą się w poniedziałek, kiedy to wspominana jest droga Jezusa do Emaus.

Kościół prawosławny obchodzi tydzień paschalny, a noc z soboty na niedzielę określana jest Jutrznią paschalną. Ciekawostką jest święcenie chleba, który rozdaje się uczestnikom liturgii.

Kościoły protestanckie różnie obchodzą Wielkanoc - wszystko zależy od konkretnej wspólnoty. Dla wiernych jest to natomiast czas radosny - można więc spotkać się ze śpiewami i uroczystą atmosferą.

Kiedy jest Wielkanoc?

Święta Wielkanocne są charakterystyczne pod tym względem, że nie mają one jednej daty - określa się je więc “świętami ruchomymi”, które, co roku wypadają w innym terminie. Ten natomiast, jak wszystko inne związane z Wielkanocą wiąże się z historią i dawnymi tradycjami.

Zastanawiasz się, kiedy jest Wielkanoc? Obliczanie daty Wielkanocy ma związek z datą 14 Nisan z kalendarza żydowskiego, pierwszą wiosenną pełnią Księżyca i kalendarzem gregoriańskim. Przełożenie tych wszystkich czynników sprawia, że Wielkanoc:

odbywa się nie wcześniej niż 22 marca.
nie może być później niż 25 kwietnia.

Wielkanoc - polskie tradycje

Święta Wielkanocne w Polsce są nierozerwalne z obrzędami kościelnymi, w których uczestniczą wierni. Najważniejsze z nich odbywają się w Wielką Sobotę, kiedy to święcone są pokarmy. Koszyczek wielkanocny wraz z jego zawartością zanosi się wówczas do kościoła lub w wyznaczone miejsce np. pod kapliczkę, gdzie przyjeżdża kapłan i następuje obrzęd poświęcenia.

Wieczorem w Wielką Sobotę chrześcijanie udają się do kościoła, gdzie odbywa się liturgia Wigilii Paschalnej. Tuż po niej odbywa się procesja dookoła kościoła, który okrążany jest 3 razy. Podczas takiej procesji wierni śpiewają pieśni o zmartwychwstaniu, a w kościele biją dzwony.

Przebieg rezurekcji, czyli mszy z procesją, która nawiązuje do ogłoszenia zmartwychwstania przebiega zależnie od tego, jak ustali to dana parafia. Zdarzają się wspólnoty, które celebrują ją dopiero w niedzielę rano - zwykle o godzinie 6 (chociaż i to umowna godzina).

Jedną z tradycji Świąt Wielkanocnych jest wspólne śniadanie, podczas którego spożywa się “święconkę”. Na stole znajdują się natomiast inne wielkanocne potrawy czy wypieki:

faszerowane jajka,
sałatki,
mięsa,
babki wielkanocne,
mazurki.

Młodsze dzieci bardzo często stukają się jajkami, rywalizując ze sobą i czekając u kogo najwcześniej pęknie skorupka. Są także takie rejony, gdzie do maluchów przychodzi “zajączek” i zostawia im w ogrodzie prezenty, których muszą szukać.

Święta wielkanocne - tradycje na świecie

Święta wielkanocne obchodzone są nie tylko w Polsce, ale także innych krajach na całym świecie. Każdy kraj czy nawet jego region ma natomiast indywidualne zwyczaje i tradycje, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Poniżej możesz sprawdzić kilka z nich:

We Francji trwają poszukiwania pozostawionych przez “zajączka” jajek czekoladowych. Te zostawiane są nie tylko w przydomowych ogrodach, ale także pod kościołami czy w innych publicznych miejscach. To właśnie te smakołyki są prezentem dla najmłodszych, ale i nieco starszych osób.
Australijczycy poszukują jajek, ale tych zwykłych - w zamiast natomiast otrzymują słodkie przekąski. W tym kraju natomiast nie wierzy się w królika czy zajączka - jest to niezbyt lubiane zwierzę. Tamtejsze społeczeństwo twierdzi, że jest to szkodliwy zwierzak. Natomiast jego miejsce zajmuje Bandicoot inaczej nazywany też jamrajem nosatym.
Na Litwie zabawa z zajączkiem idzie o krok dalej, gdyż tam wszyscy się za niego przebierają i wspólnie poszukują słodkości oraz pisanek. Ludność wierzy, że dobre zachowanie dziecka przez cały rok sprawi, że znajdzie piękne pisanki wielkanocne. Niegrzeczne maluchy trafiają natomiast na zwykłe jajka bez dekoracji.

Nieco inaczej świętuje się Wielkanoc w Stanach Zjednoczonych. Tu, jak przy każdym większym wydarzeniu odbywa się specjalna parada, podczas której można podziwiać pięknie przebranych uczestników. Czasem nawet sami oglądający skłaniają się ku temu, aby ciekawie się przebrać.

Czesi wykonują niewielkie wiązki z wierzby, ozdabiają je i smagają nimi swoje kobiety. Taki rytuał ma sprawić, że te będą zawsze witalne i poprawi się także ich płodność.

Niektóre regiony świata organizują również specjalne pokazy fajerwerków. Te kolorystyczne nawiązują do Wielkanocy i są wielobarwne.

Strojenie domu na Wielkanoc

Święta Wielkanocne to nie tylko wydarzenie duchowe czy przeżywanie tradycji. Jest to także czas, kiedy specjalnie stroi się swoje domy. Z pomocą przychodzą między innymi dekoracje wiosenne czy wianki wielkanocne, które cieszą się ogromną popularnością. Bardzo ważne jest, aby wówczas w domu znajdowało się dużo kwiatów i wiele kolorów. Część osób stawia na kolory pastelowe. Wówczas czuje się, że nadchodzi przebudzenie po zimie.